Trenpa chuk chuk nisqan
Ñawinchay, mayqin simipi: castellano English
Karumanta hamuq trenpa
chuk chukninta uyarini
miski musquyniyta
mancharichistin.
Qiwi qiwi rumiyasqa
ñankunaman apawastin.
Tutay tutapi chuk chukninqa.
chinkarparin.
Rimaq mayupa takillanmi
phiñasqa takankunawan
nunapa maqayninhina
llakikunata willastin hamunku.
Timpupa qapariyhinata
samariyta yachapayayta
ancha ñakarisqa nunayta uyarini.
Kay watukunamanta
mana imaman chaqnawaqta
ayqiyta maskakuni.
¿Maypitaq huk kuyayta tariyman
chayman hap’ipakunaypaq?
Watakuna: |
---|
Suyu/Mama llaqta: |
---|
Harawiqkunaq phurman: |
---|
Harawikunaq rimananmanta: |
---|
Wakin harawikuna, kikillan harawiq
Pitaq Kani?
K’anchaptin llantuyta maskakuni,
qawarikuspa k’atatani,
ch’in niqpi sunquykita
uyarini.
Intipa sunkanpi
musquyniy k’añakun.
Hanaq pachapa llimpi uchpakuna
tuta chayanankama mayt’uykuwan.
Urqukunapa kallpan
mana llakikuspa saqiwan.
Kachiyuq wiqiywan
chinkaq yupiykunata aytini.
Mana usyaq kusikuywan
tusustin suyayki.
Yachankiñachu kunan
¿pitaq kani?
Apachita
Pichinkupa takinta
mana uyarispa
rikchariyta chiqnini.
Ñawiyki mana k’anchaptin,
chilliku mana takiptin,
¿imapaqmi kawsayman?
Manam apachita
ñanniykipi kanichu.
Chusaqpi manam imaypas
ñuqapa kawaqchu.
Kuyakuq miski asnayki
hap’iwaptinpas.
Much’aykikuna k’añawaptinpas
manam imaypas qampa kasaqchu
Kikillan harawikuna
Simi
Kay simiy ruwasqaykita atipanchu
qilla qalluy
qulluypaq qillqan
Kay simiy kasqaykita kamarikunchu
chukchu kichka
chikan kanchu
Kay simiy ripusqaykita aypanchu
nanayniy ninay
niy nina
Kawsaq
Wichq’ariypas aychayta,
k’iriypas sunquyta,
qhachuypas ch’ukchayta,
waskhachaypas makiyta chakiyta.
Ichapas,
ichapas mana sayankichu
kurkuy ismunankama.
Chayna kaptinqa,
kuruykunallam apawanqa
Pachamamaykama.
¡Purillasaqtaq chaypipas!
Sach’akunata mikhuchisaq
ismusqa qaraywan.
Arí, ima qhuratapas ruruchisaq,
turaykuna ñañaykuna
mikhunankupaq.
Turankunallataq
ñañaykunallataq
aswan kallpachakunqaku
llanllarisqaywan.
Hinallataq
qhaparisaq
turaypa ñañaypa kunkanpi:
Ari! Quechua kani
Ari! Aymara kani
Ari! Mapuche kani
Awajun!
¡Imatapas ruwaway!
¡Imatapas ruwaway!
Ichaqa, mana hayk’appas
qichuwankichu
pim kasqayta.
Cilili Wayta
Intillay, killallay
ama sak’ewaychu,
karurak’mi rinay
tutayallaymanmi.
Sumak’ siwar k’enti,
ama jarkawaychu,
mamallaysi maskawan
uñan chinkachik’ urpi jina.
Cilili, cilili wayta,
k’awachkankim kay vidayta
mayu jina wak’ask’ayta
wayra jina k’aparispa.
Saki Mamaku / Poema 26
kutinchu takshakunki mamaku
ama takshaychu tamyakunmari
yakuka yapapashmari
kikin llakikunapak ashtaka mapa churakunakunapash
inti punchakunapash tiyanmari
ama ashtawan churakunakunata hakukuychu
ama takshana rumita hakukuychu
ama kanpa makikunata chukrichiychu
mana kanpa llakikunaka
sakiy churakunakunallamari
mana ñuka llakichu
sakiy mamaku mañanimi
kanpa wikikunaka pusku yakuman tikranmari
chay ashnapash ñukata kichkikunmari
sakiy ama kapikuychu mana kanpa llakikunaka
chay tukurikuk rumita sakiy
pay mana kanpa llakita apankachu
ama kutinpash paywan rimakuychu ninika
sakiy mamaku
tamya manarak paskarishkachu