Illimani, Canto a Illimani, Puma (Quechua), Puma (Castellano), P’uncayniykipi…
Ñawinchay, mayqin simipi: castellano English
Illimani (00:35)
Canto a Illimani (04:49)
Puma (Quechua) (8:55)
Puma (Castellano) (09:51)
P’uncayniykipi (10:45)
En tu día (11:36)
Hatun Qusqu (12:28)
Cuzco grandioso (13:44)
Qusqu runa (15:00)
Hombre del Cuzco (15:45)
Harawikuq napaykuyki (16:38)
Poeta, yo te saludo (17:36)
Tupaq Amaru (Quechua) (18:35)
Tupaq Amaru (Castellano) (20:54)
Macupikcu (23:51)
Machupijchu (29:58)
Watakuna: |
---|
Suyu/Mama llaqta: |
---|
Llaqta: |
---|
Harawiqkunaq phurman: |
---|
Harawikunaq rimananmanta: | sach'amanta, uywakunamanta (kawsananpaq), Antiq Pachamaman, Anti Hamut’aymanta, khuyanakuymanta, iñiymanta, apukunamanta |
---|
Wakin harawikuna, kikillan harawiq
P’uncayniykipi
Awsankatiq k’awcinmantan1
rit’ita asiricispan
quri inri wac’irimun;
tukuy urkun rikc’arimun
tukuy t’ikan llanllarimun
p’uncayniyki cayamuqtin
Ñuqataqmi anca kusisqa
hatun sunqu napaykuyki,
punamantan apamuyki
huq llawt’uta mat’iykipaq
ichumanta awasqata
yawarniywan minisqata
Tuta pukllaq quyllurmantan
asiyninta p’itimuni
simiykiman curanaypaq;
yuraq ñukñu rit’imantan
waqayninta suwamuni
sunquykita qarpanaypaq
Kawsay sipas t’ika mukmu
amapuni ñawiykipi
wiqi unu rurucuncu
amapuni sunquykipi
llaki phuyu tiyacuncu
kawsay kusi wiñay wata
Mamaquca
Titiqaqa mama quca1
hanaq pacaq waqayni qispi umiña
kusi sunqun qhawaykuyki ñawiri hunt’ata
kawsayniytaqmi wayt’arin sumaq sani unuykipi
Sapa p’uncay illariqtinmi
Inti tayta muc’arisunki
quri siminpa yawrayninpitaq
muyuykuqniyki urqukunantin
pukaq’umirraq saniq’illuraq
imasumaqta t’ikaykacanki
Cawpi p’uncay cayamuqtintaq
lirpuman tukun unuyki
rit’i c’ulluyuq apukunaq
uyanku qhawakunanpaq
C’anpiq tutaq p’anpaykusqantaq
yana lliklla hina mast’arikunki
khutu wayrawan aytiykukuspa;
t’uqyaq qhaqyataq lliplliyninwan
q’inqupallayta awarin
k’upacasqa unuykipi
Kikillan harawikuna
Warmi
Imaymana rurukunapa sunqunmi kanki
challwapa challwa kaynin
mana riqsisqa kanchikunapa qallariynin.
Ruruykim kani samayniykiwanmi purichkani
chaynallam kanqa kaypacha tukuptinpas.
Nanasqa makillaykiwan aytuykuspa
millqayniykipi siriykachiy chinkasqa wawaykita.
Invocación de Aqaymarka Apu
Aqaymarka Apu
qampa runallaykim kani.
Qampam kay sara
kay chaki-taklla.
Tulluypas qampapunim…
Chaskiykullaway.
Aqaymarca Apu
sabes bien
son tuyos el maíz, el arado,
son tuyos también mis huesos.
Acógelos…
Más allá de la plaza y los danzantes
un ebrio, tendido sobre la vereda,
balbucea lamentos:
Ñuqas kani mayu rumi
qaqamanta urmaykamuq
mana mamayuq mana taytayuq
solitito kay mundupi.
Pletórico de guisos y ají amarillo
el alcohol asciende hacia la cumbre del Aqaymarca.
En la parte posterior
maíz fresco en verdes andenes.
Canta endechas de amor el Yanamayo
no fúlgidas maromas de oro sino de plata.
Dicen que las huestes de Atahuallpa
arrojaron sobre estas aguas el cadáver de Huáscar Inca.
Juch’uylla
Kausayninchaj allin juch’uy,
wayraj phukuynin jinalla;
chayman jina kausananchaj
yan purej runa jinalla.
Kausasqaspa, ukhunchajta
uywanapaj, mikhunanchaj;
wañojtinchaj, qhepallanta
khuruspa mikunan kanchaj.
Kawsaq
Wichq’ariypas aychayta,
k’iriypas sunquyta,
qhachuypas ch’ukchayta,
waskhachaypas makiyta chakiyta.
Ichapas,
ichapas mana sayankichu
kurkuy ismunankama.
Chayna kaptinqa,
kuruykunallam apawanqa
Pachamamaykama.
¡Purillasaqtaq chaypipas!
Sach’akunata mikhuchisaq
ismusqa qaraywan.
Arí, ima qhuratapas ruruchisaq,
turaykuna ñañaykuna
mikhunankupaq.
Turankunallataq
ñañaykunallataq
aswan kallpachakunqaku
llanllarisqaywan.
Hinallataq
qhaparisaq
turaypa ñañaypa kunkanpi:
Ari! Quechua kani
Ari! Aymara kani
Ari! Mapuche kani
Awajun!
¡Imatapas ruwaway!
¡Imatapas ruwaway!
Ichaqa, mana hayk’appas
qichuwankichu
pim kasqayta.