Si pues sipas
Ñawinchay, mayqin simipi: castellano English
Patibamba urayninpi
Huambarqa chutarayachkan
Mana Adelaininta
Aqawasipi aypayta atispa
Imarayku si pues sipas
Siminta
Maski tinaja qayllanpi harawiq kananta
Chakichinki
Wayra umalla rumi patanpi
Llunlullaña
Loqlollaña rimaykustin
Mana uma poesia
Mana runa
Unay uno
Iskay yaku
Qakuchi niñacha
Chicharunniykita munachkani
Chay chaykita
Wankarani kachichayoq
Kachi kachicha
Gustupaqa aswan katillanoman tiqraykusun
ima simipipas
Upallalla
Llullu llullucha
Wayqokunapi takipakuq
Takierto nispalla
Awer niway
Aysariway
Wakachuta
Pikichaki
Tunas qayta
Leche timpu
Waytapallana
hanay orqupi ruwachanki
Watakuna: |
---|
Suyu/Mama llaqta: |
---|
Llaqta: |
---|
Harawiqkunaq phurman: |
---|
Harawikunaq rimananmanta: | sach'amanta, uywakunamanta (kawsananpaq), ayllupi kawsaymanta, kichwa (runa) kasqanmanta |
---|
Wakin harawikuna, kikillan harawiq
Kallanpa
Maymi mamayki
Maymi taytayki
Kallampa
Qatun unquypi
Ñoqayku hina
Sayay sayaychu
Sipascha
Ayrin ayrinchu
Sunqucha
1/18/18 iskay
I
Santuyuqmi nisuptinku
Tankar kichkachallay
Tayta Arguedasllay
Aswan qan yuyariwayku
II
papapas riqcharimunqaña
papapas tukuramunqaña
Oscar number kinsa y arte poéticas
I
Varios sonidos anunciaban la llegada de Los Altos alazanes de Kurankuni a Waraqo
Y un día galopé de Warkisa a los manantiales de Molino Wayqo
En un caballo del tío Óscar
Esta película es eterna
II
Artepoéticas:
Patan patan puripakuq
Mana riqsisqa
Tuytuq
Mayuman asuykuspa
Asiykuspa
Urmaykaykamuq
Ranra rumi
Ni huqninpas ni wakinpas
Llapan dukturchanuka
opakuna
lonlokuna
tukuy laya hanllakukuna:
ni wakinpas
ni huqninpas
ñoqaykuqa
ñoqanchikllam
kayku
Kikillan harawikuna
Mamaquca
Titiqaqa mama quca1
hanaq pacaq waqayni qispi umiña
kusi sunqun qhawaykuyki ñawiri hunt’ata
kawsayniytaqmi wayt’arin sumaq sani unuykipi
Sapa p’uncay illariqtinmi
Inti tayta muc’arisunki
quri siminpa yawrayninpitaq
muyuykuqniyki urqukunantin
pukaq’umirraq saniq’illuraq
imasumaqta t’ikaykacanki
Cawpi p’uncay cayamuqtintaq
lirpuman tukun unuyki
rit’i c’ulluyuq apukunaq
uyanku qhawakunanpaq
C’anpiq tutaq p’anpaykusqantaq
yana lliklla hina mast’arikunki
khutu wayrawan aytiykukuspa;
t’uqyaq qhaqyataq lliplliyninwan
q’inqupallayta awarin
k’upacasqa unuykipi
Saki Mamaku / Poema 26
kutinchu takshakunki mamaku
ama takshaychu tamyakunmari
yakuka yapapashmari
kikin llakikunapak ashtaka mapa churakunakunapash
inti punchakunapash tiyanmari
ama ashtawan churakunakunata hakukuychu
ama takshana rumita hakukuychu
ama kanpa makikunata chukrichiychu
mana kanpa llakikunaka
sakiy churakunakunallamari
mana ñuka llakichu
sakiy mamaku mañanimi
kanpa wikikunaka pusku yakuman tikranmari
chay ashnapash ñukata kichkikunmari
sakiy ama kapikuychu mana kanpa llakikunaka
chay tukurikuk rumita sakiy
pay mana kanpa llakita apankachu
ama kutinpash paywan rimakuychu ninika
sakiy mamaku
tamya manarak paskarishkachu
Kawsaq
Wichq’ariypas aychayta,
k’iriypas sunquyta,
qhachuypas ch’ukchayta,
waskhachaypas makiyta chakiyta.
Ichapas,
ichapas mana sayankichu
kurkuy ismunankama.
Chayna kaptinqa,
kuruykunallam apawanqa
Pachamamaykama.
¡Purillasaqtaq chaypipas!
Sach’akunata mikhuchisaq
ismusqa qaraywan.
Arí, ima qhuratapas ruruchisaq,
turaykuna ñañaykuna
mikhunankupaq.
Turankunallataq
ñañaykunallataq
aswan kallpachakunqaku
llanllarisqaywan.
Hinallataq
qhaparisaq
turaypa ñañaypa kunkanpi:
Ari! Quechua kani
Ari! Aymara kani
Ari! Mapuche kani
Awajun!
¡Imatapas ruwaway!
¡Imatapas ruwaway!
Ichaqa, mana hayk’appas
qichuwankichu
pim kasqayta.