Bolivia

Ā”Paramuchun! Ā”Kawsay Kutimuchun!

Janaqpacha anqas qucha
Ƒawisniyku qampi kanku
Yana phuyu juntā€™amuchun
Pachamamap waqayninta
Parapi kutichimuchun.
Ā”Chulluchiw! Ā”Chulluchiw! pā€™isqukuna qhaparinku
Ā”Phraraq! !Phraraq! kawsayta munaspa
likrasninta thalarinku
Ā”Arqh! Ā”Arqh! Jukumari, uthurunku, japiwara
ArqhispallaƱa kanku,
Sachā€™akuna uchpallaƱa
Jallpā€™apis ruphay tukusqaƱa.

Mama para sumaq para
Yakuykita kachaykamuy.
Para yaku kawsaypuni
Chā€™uwa yaku sumaqpuni
Pachamama munayninwan
Uchphamanta jatarispa
Qā€™umir samayninta apamuchun
Ā”Kay pā€™achaman kaywsay kutimuchun!

Sipaspa Munaynin

Munasqay chayamuchkan
kā€™achata pā€™achallikusaq
yuraq mankhanchaywan
puka pulliraywan
qā€™umir mantachaywan,
iskay yana sapā€™anaywan.

Ā”Qhawariway mĆ”!
Phuchkajina muyuchkani
tā€™ikajina phanchachkani
qampaq munasqay tā€™ikanchakuchkani.

Ā”Paqtataq lluqalla llullarikuwankiman!
Ā”Paqtataq lluqalla waqarichiwankiman!
Amalla sunquyta phutirichinkichu
Amalla simiyta jayayachinkichu
Ā”Qhawariy mĆ”! Kusisqa kachkani
Munayniyta wiƱaypaq jaywasqayki.

K’uychi

Ā”Qhun! Ā”Qhun! Ƒispa para chayaykamun,
qhallallaqlla chakra uqharikamun,
sachā€™akuna munaywan khiwirikuspa parapaq tusuykachanku
urqukunataq lliphirisaq qullqi chukchanta
patamanta pacha kachaykamun
Pachamama juntā€™a kawsayta qallarin.

Ƒuqapis yakuwan pukllayta munani,
Ā”Chā€™allpaq! Ā”Chā€™allpaq! kayta, jaqayta phinkiykachani.
Ā”Yaw! Imataq jayqayri? Janapachapi lliphirichkanri?
Imaymana llimpā€™iyuq Ʊawisniyta kusirichichkanri?

ā€œ Ā”Qhawariy! Ā”Qhawariy! Inti llimpā€™ikunawan puklllarichkan,
chayta rikunapaq kay pachata llimpā€™ikunawan tā€™ikanchanaā€,
chaqrakunata qhawarispa Ʊiwaq awichayqa:
ā€œQā€™umirwan, pukawan, qā€™illuwan, mulluwan,
anqaswan, kulliwan, willapiwan …
Pachamama kusirikuspa parap qarpayninwan,
intip ruphayninwan, runap munayninwan
Kā€™uychita ruwanqa.ā€
Ʊiwaq awichayqa …

Iphu para, Sumac para

Iphu para chayamuchkan
Urqunta wasaykamuchkan
Wayrawan khuska phukurispa
Chā€™illchi! Chā€™illchi! Ʊispa
Pachamamata rikchā€™arichichkan.

Uyayta uqharini, sunquy juntā€™a japā€™ini
Chā€™uwa yakun llamkhariwan
Asiymanta waƱuchiwan.

Ā”Parachun khuritupaq!
Ā”Parachun khuritupaq!
Chiwanku pā€™isqu qhaparin
Paypis parata maƱarin.

Ā”Kaylan! Ā”Kaylan!
Kā€™ayla Maria qucha kantupi takirichkan
Parawan khuska jampā€™atuta suyarichkan.

Iphu para sumaq para
Pachamama tā€™impinpi japā€™isunki
Mayukunapi purichisunki
Mama quchapi tantasunki.

Ā”Paramuy! Ā”Paramuy!
Paraqay mama maƱakusunki
Chā€™umpi paywarunta jaywasunki
yuraq kirun chiqchimusunki.

Ā”Tā€™akaq! Ā”tā€™akaq! Ā”Tā€™akaq!
Sarata llamkharispa
Chakraman chimpaykunki.
Iphu para tukuypaqpis sumaq para.

AmaƱa Jinataqa

AmaƱa jinataqa Pachamamata muchuchinachu
AmaƱa jinataq uywakunata,
sachā€™akunata ruphachinachu
AmaƱana jinataqa kawsayta jarkā€™anachu.
Mayukuna purichunku
Sachā€™akuna pā€™utuchunku
Tā€™ikakuna wayran tusuchunku
Simikuna qhaparispa uyarikuchunku
Ā”AmaƱa jinataqa! Ā”AmaƱa kay lawray nanaytaq!
Ā”AmaƱa waƱuytaqa!